नववा महिना चालू होता, UPSC डोक्यावर होती, वेदना होत असून देखील पूनम यांनी दिली परीक्षा.. शिक्षकापासून थेट आयुक्त बनल्या
यूपीएससी परीक्षा उत्तीर्ण करणे कोणत्याही प्रकारे सोपे आहे असे म्हणता येणार नाही. आयएएस आणि आयपीएसची नोकरी करून जितका दर्जा प्राप्त होतो, तितकीच यूपीएससी परीक्षा उत्तीर्ण होणे कठीण असते. ही परीक्षा उत्तीर्ण होणे हा प्रत्येकाचे काम नाही. आजची कथाही अशाच संघर्षाची आहे.
आम्ही बोलत आहोत पूनम दलाल दहिया यांच्याबद्दल, ज्यांनी नवव्या महिन्यातील वेदनांसह परीक्षा दिली आणि यश मिळवले. पूनम यांच्या डोक्यावर यूपीएससीची परीक्षा होती आणि पोटात मूलही वाढत होते, तरीही त्यांनी धीर धरला आणि हार मानली नाही.
पूनम यांना वयाच्या 21 व्या वर्षी एमसीडीच्या शाळेत शिक्षिकेची नोकरी मिळाली. या दरम्यान, पदवीधर असताना, पूनम यांनी बँक पीओ परीक्षा दिली, ज्यामध्ये त्या उत्तीर्ण झाल्या. ही परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर पूनम यांनी शिक्षकाची नोकरी सोडली आणि बँकेत नोकरी करू लागल्या. या नोकरीसोबतच आपल्या नशिबाच्या आणि धैर्याच्या जोरावर त्यांनी एसएससीची परीक्षा दिली, यामध्ये त्यांना देशभरातून सातवा क्रमांक मिळाला. त्यानंतर त्यांनी यूपीएससीची तयारी करण्याचे ठरवले.
पहिल्यांदा यूपीएससी केल्यानंतर पूनम यांना रेल्वेत आरपीएफची रँक मिळाली, जी त्यांनी स्वीकारली नाही आणि पुन्हा यूपीएससीची तयारी सुरू केली. दुस-यांदा सुद्धा उत्तीर्ण झाल्यावर कमी दर्जा मिळाल्यानेच त्यांना रेल्वे सेवा मिळाली. तिसर्‍यांदा स्वीकारण्यापेक्षा तयारी करणे चांगले असे त्यांना वाटले. पण नशिबाने तिसर्‍यांदा देखील साथ दिली नाही.
UPSC मध्ये सामान्य श्रेणीसाठी कमाल वयोमर्यादा 30 वर्षे होती. पूनम यांनी तिसऱ्यांदा परीक्षा दिली तेव्हा त्यांचे वय निर्धारित मर्यादा ओलांडले होते. हे वर्ष 2011 मध्ये होते आणि पूनम यांनी प्रिलिम्स क्लिअर केले नव्हते. त्यानंतर वयोमर्यादा मुळे पूनम यांचा यूपीएससी प्रवास तिथेच संपला.
पण जे नशिबात लिहिले आहे ते कोणीही हिरावून घेऊ शकत नाही. काही वर्षांनंतर, सरकारकडून एक अधिसूचना जारी करण्यात आली, ज्याद्वारे घोषित करण्यात आले की 2011 मध्ये UPSC परीक्षेत बसलेल्या उमेदवारांना ही परीक्षा उत्तीर्ण करण्यासाठी आणखी एक संधी दिली जात आहे. ही संधी हातून जाऊ द्यायची नाही असा पूनम यांचा निर्धार होता.
यावेळी पूनम ग’रो’द’र असून नववा महिना सुरू होता. असे असूनही त्यांनी खचून न जाता आणि हार न मानता प्रिलिमची परीक्षा दिली. यानंतर मेनचा पेपर आला तेव्हा त्यांचा मुलगा अडीच महिन्यांचा होता. पण यावेळी पूनम यांचा निकाल लागल्यावर त्यांच्या आनंदाला पारावार उरला नाही. 2015 मध्ये त्यांना आयएएस परीक्षेत ऑल इंडिया रँक 308 मिळाला होता.
पूनम यांची कथा हे सिद्ध करते की वय, वैवाहिक स्थिती, मातृत्व आणि पूर्णवेळ नोकरी ही केवळ निमित्ते आहेत, अपयशाची कारणे नाहीत. माणसाला हवे असेल तर तो मेहनत करून आपले नशीब बदलू शकतो.